120 jaar Natuurmonumenten!

Gepubliceerd op 13 oktober 2025 om 20:03

De Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten of kortweg Natuurmonumenten is met 968.000 leden en donateurs en 7.600 vrijwilligers (2024) de tweede grootste natuurbeschermingsorganisatie van ons land. Natuurmonumenten bezit en beschermt ongeveer 108.000 hectare natuur verspreid over heel Nederland. De Wieden een meer- en moerasgebied in Overijssel is met een oppervlakte van 9260 ha, het grootste Natuurmonument. Fort Ellewoutsdijk, een verdedigingswerk aan de oever van de Westerschelde in Zeeland is met 1 ha het kleinste Natuurmonument dat de vereniging beheert. In totaal is er zorg voor 360 natuurgebieden en zo'n 2.600 gebouwen, waarvan er ongeveer 500 een monumentale status hebben.

Op 22 april 1905 wordt De Vereeniging tot Behoud van Natuurmonumenten in Nederland opgericht in dierenpark Artis in Amsterdam. Grote initiatiefnemers zijn de natuurliefhebbers en schoolmeesters Jac. P. Thijsse en Eli Heimans. Samen maken zij zich sterk voor het behoud van de natuur en voor natuureducatie.

Eind 1904 komt de gemeente Amsterdam met het voorstel om de 'waardeloze en nutteloze' plassen van het Naardermeer te dempen met afval van de stad. Een 'mooie' oplossing voor het afvalprobleem. Jac. P. Thijsse en Eli Heimans komen hier tegen in actie. Om te voorkomen dat het natuurgebied verloren gaat besluiten ze om het gebied op te kopen. Hiervoor wordt de Stichting tot Behoud van Natuurmonumenten in het leven geroepen. De stichting wordt door zoveel burgers gesteund dat in 1906 het hele natuurgebied Naardermeer gekocht kan worden. Het eerste natuurmonument in Nederland is een feit.

Ter ere van het 120 jarig bestaan stelde de jubilaris een speciale canon samen van haar rijke geschiedenis. De Canon van Natuurmonumenten omvat 50 historische momenten van de oprichting in 1905 tot de aanleg van de Marker Wadden nu. Nieuwgierig geworden? Lees en bekijk de Canon van Natuurmonumenten op de site van de vereniging.

Het aankopen van natuurgebieden doet Natuurmonumenten vandaag de dag nog steeds om deze te beschermen en er voor te zorgen dat deze natuur behouden blijft. Samen met de vele leden en vrijwilligers zet de vereniging zich dagelijks in voor bescherming en behoud van de natuur. Maar ook zorgt ze er voor dat nieuwe natuur kan ontstaan. Natuurmonumenten roept daarbij iedereen op om zijn of haar steentje bij te dragen want de natuur is voor ons én van ons allemaal. Laten we daarbij, ook als we gaan wandelen, ons beste beentje voorzetten!

Lees ook mijn blog over de 155e geboortedag van Jac. P. Thijsse